#1 ChatGPT

Het zag er naar uit dat we 2022 gewoon rustig zouden afsluiten. De grote techbedrijven zijn nog steeds bezig om hun zaakjes weer op orde te krijgen, net zoals ze bij Twitter nog aan het zoeken zijn naar een businessmodel dat de investering van 41 miljard op termijn kan dekken. Dus richting het eind van het jaar is het tijd voor de lijstjes. Bedenk een domein en maak er een lijstje van. Succes verzekerd.

Maar dan.  

In een tijdsbestek van enkele dagen rollen de berichten over een nieuwe generatieve AI-tool over de wereld. ChatGPT. Tweets, blogs, redactionele artikelen, podcasts en zelfs de NOS besteed er aandacht aan. Als een nieuwe tool zoveel aandacht krijgt dan moet het wel heel bijzonder zijn.

Begin 2022 was de wereld nog in de ban van de crypto’s en de digitale tokens. NFT’s werden voor enorme bedragen verhandeld en de sky leek letterlijk de limit. Totdat het sentiment veranderde en de opgebouwde waarde als sneeuw voor de zon verdween. Een van de nadelen van deze ontwikkeling was de mate van startkennis om überhaupt deel te nemen aan deze nieuwe ontwikkeling. Het was best wel  een dingetje om te begrijpen hoe het nu precies werkte, waar je een digitale wallet kon vinden en hoe je de steeds maar stijgende transactiekosten kon beperken. Leuk maar best ingewikkeld.

Halverwege het jaar was er de introductie van Dall-E 2. Eerst nog via de wachtlijst maar vrij snel voor iedereen toegankelijk. Dall-E 2, een product van OpenAI, maakte het mogelijk om tekst (prompts) om te zetten in beeld. In tegenstelling tot de wereld van de NFT’s was deze tool voor iedereen makkelijk te doen. Zeker toen er na de introductie van Dall-E 2 ook andere aanbieders kwamen zoals Stable Diffusion en MidJourney. Een eenvoudig scherm (front end) waar je heel simpel wat tekst intypt en vervolgens begint de magic. Het indrukwekkendste was de kwaliteit van de gegenereerde beelden. Zonder al te veel moeite was het mogelijk om voor jezelf een idee te vormen waar dit naar toe zou kunnen gaan. De mogelijkheden voor ons vakgebied zijn dan bijna exponentieel. Iedereen heeft dan oneindige toegang tot beeldende creativiteit. Iets dat overigens niets zegt over de kwaliteit want het creëren van beelden met een idee zal altijd vanuit een mens moeten komen. De echte creatief met originele ideeën.

En dan is er opeens ChatGPT. Het voldoet aan alle voorwaarden voor een mogelijk succes. Het is eenvoudig toegankelijk, de kwaliteit is indrukwekkend en het is snel. Een generatieve tekst tool die in een vraag en antwoord vorm in staat is om een zoekopdracht te doen, een verhaal voor je schrijven, een liedje te maken of een trainingsschema voor de sportschool. Wat de werkelijke effecten gaan worden is natuurlijk nog niet helemaal duidelijk. Maar dat het (grote) impact gaat krijgen voor ons vak mogen we waarschijnlijk wel zeggen.

 Laten we, zoals gebruikelijk in deze update, de belangrijkste berichten op een rijtje zetten.

We beginnen even met een post van een kenner. Gary Vaynerchuck. De man die altijd redelijk goed in de gaten heeft waar de kansen liggen. Die zegt onomwonden:  ChatGPT is finally giving people the “aha” around ai…it’s Donna impact 2023 a lot.

In de Podcast over Media (POM, waarschijnlijk betaalmuur) stelt Alexander Klöpping de volgende vraag aan Ernst-Jan Pfauth: Klopt het volgende rijtje..internet-iPhone-ChatGPT? Om maar aan te geven hoe indrukwekkend zij de introductie van ChatGPT ervaren. Een paradigma shift. In de podcast filosoferen ze over de mogelijkheden van deze tekstgenerator. Natuurlijk is het dan niet vreemd om na te denken of het zelfs mogelijk is dat het Google van de zoektroon gaat stoten. Want waarom zou je niet op zoek naar gaan een duidelijk antwoord in plaats van een paar linkjes? Heb je voor een juridisch document straks nog een jurist nodig om dat op te stellen of vraag je dat gewoon aan ChatGPT? Als je een ingewikkelde paper moet lezen die doorspekt is met wetenschappelijke teksten kan je natuurlijk ook aan ChatGPT vragen om in begrijpelijke taal even de essentie te duiden. En last but not least, als je als merk dagelijks honderden vragen ontvangt is ChatGPT is staat om je te vertellen wat de meest belangrijke onderwerpen van deze vragen zijn. Dus het kan straks wellicht ook functioneren als een customer service tool.

Natuurlijk moeten we ons wel realiseren waar we nu staan. Het klinkt allemaal geweldig maar er zijn natuurlijk een enorme hoeveelheid beperkingen. Het huidige ChatGPT is gebaseerd op het onderliggende model van GPT-3. Nu is de verwachting dat er dit voorjaar een nieuwe GPT-4 in de planning staat. Dat zal dus mogelijk wel kwalitatieve verbeteringen tot gevolg hebben. In dit wat technische verhaal in Stratechery beschrijft Ben Thompson de huidige status van ChatGPT. Hij duidt dat bijvoorbeeld door een vergelijking te maken met een rekenmachine. De uitkomst van een rekenmachine is deterministisch. Waarden worden eenduidig bepaald. De uitkomsten van ChatGPT zijn meer probabilistisch. En dat heeft te maken met het internet zelf. Want in feite baseert ChatGPT de uitkomt op basis van wat er op het internet te vinden is. En dat kan natuurlijk leiden tot foutieve informatie. Waarbij er een gevaar is in de kwaliteit van de resultaten. Die zijn vaak namelijk zo goed geschreven dat het lijkt alsof het klopt. Overigens opent ook dit verhaal weer een andere deur. Wie gaat het opstel, spreekbeurt of essay van de toekomst schrijven? Ik denk dat ik wel een antwoord weet.

In ”Another Podcast” bespreken Benedict Evans en Toni Cowan-Brown de gevolgen van ChatGPT. Ze maken een vergelijking met het begin van machine learning toepassingen. De demo’s waren geweldig maar het was niet meteen duidelijk hoe universeel de toepassingen zouden zijn. Is dat nu hetzelfde voor de huidige generatieve AI want opnieuw zijn de demo’s cool, maar wat zullen ze betekenen? Toch zal je ook hier beluisteren dat er naast kritische opmerkingen ook wel kansrijke vergezichten ontstaan. Al was het om de term “search” te splitsen in een zoekopdracht om iets te kopen of om iets te weten te komen.

Een ander inzicht komt van Mario. De schrijver van de log “The Generalist”. In zijn denken zou er in toekomst iets kunnen ontstaan als “eindeloze media”. Ieder verhaal heeft nu nog een eind. Maar wat als dat eind oneindig wordt? Als je een generatieve tool kunt inzetten om een verhaal oneindig door te laten gaan. Dat je niet meer hoeft te wachten tot de schrijver weer een nieuwe uitgave of aflevering heeft geschreven? AI heeft namelijk geen menselijke beperkingen. Het kan informatie met veel hogere snelheden verwerken en genereren. Hoewel het nog niet in staat is om een HBO-drama te maken, hebben we al gezien dat het in staat is om veel sneller blogposts te schrijven of afbeeldingen op te roepen dan een mens kan. Zodra media direct kunnen worden gegenereerd, zal dit de manier waarop we ze consumeren veranderen, aangezien onze verlangens niet langer worden gebonden aan de beschikbaarheid van inhoud.

Een ding is zeker. Het zorgt voor mooie conversaties en bergen “food for thought” Positief, negatief en de natuurlijk altijd aanwezige weerstand. Lees bijvoorbeeld dit verhaal van Kitty Kilian van de blogacademie. “ChatGPT? Ik klets je zelf wel omver, droppie.

Ik denk persoonlijk dat het niet zozeer gaat over de vraag of een tekst generator in staat is om ons overbodig te maken en dat teksten straks allemaal braaf en gemiddeld zijn. Voor mij is dit een nieuwe manier om je eigen creativiteit te stimuleren en inspireren. Nieuwe perspectieven te ontdekken en inzichten te verwerven die je zelf niet eerder had gezien. Met veel plezier heb ik dan ook geluisterd naar het verhaal van Jesse Frederik van De Correspondent waar hij min of meer tot dezelfde conclusie komt.

Hij schrijft (hopelijk zelf) “Het is dus vooral een kwestie van cureren. De oogst van een half uurtje GPT-brainstormen over politieke beeldspraak met Arnon Grunberg, Gerard Reve en Louis Paul Boon leverde op: ‘een conserve-vat van politieke etterij’, ‘een krokodillenvijver van politieke twisten’, en ‘een schuimend fust van bedorven staatsbestuur’. 

Zelfs de mislukkingen bevatten interessante vondsten. Een paar dagen geleden kwam het algoritme met de zin: ‘Wat als gevolg van enige personeelsroering uitzette, groeide tot een stankvrij abattoir aan politiek gejodel.’ Vergeet dat stankvrije abattoir: politiek gejodel, dat is toch geweldig?

Na een week GPT’en had ik niet het gevoel overbodig te zijn gemaakt. Integendeel: het wakkerde juist de creativiteit aan. 

Of in de woorden van Computer-Claus: ‘GPT is geen roofdier dat de originele gedachten verslindt, maar een liefdevolle metgezel die helpt bij het vormen van ideeën.’

Ik had het niet beter kunnen zeggen.” 

De moraal van dit verhaal? Ik moet dan even denken aan een artikel van Kevin Roose in de New York Times. “We need to talk about how good AI is getting”. Als er namelijk iets zichzelf op de kaart heeft gezet in 2022 is het wel generatieve AI. In tegenstelling tot andere innovaties die veel meer tijd nodig hebben om tot een massabereik te komen is dit er een om daadwerkelijk in de gaten te houden. En misschien heeft Alexander Klöpping wel gelijk als hij stelt dat de derde grote innovatie na het internet en de iPhone deze generatieve AI tools zijn.

Tot over twee weken.